De bodem is de productiemachine voor het ruwvoer. Als melkveehouder heb je er alle belang bij dat de grasproductie toereikend is voor het vee, want hoe minder inkoop, hoe minder kosten. Een goede, blijvende grasopbrengst gaat samen met een gezonde bodem met een goed waterbergend- en zuurstofdoorlatend vermogen, een actief bodemleven en voldoende organische stof voor de levering van voedingsstoffen. Er zijn veel veehouders die hun grasland vernieuwen. Uit een rapport van Wageningen University & Research blijken boeren dat na vijf á tien jaar te doen. Dat kan door doorzaaien of door omploegen van de zoden en volledig nieuw inzaaien van graszaad. Het vernieuwen van grasland is een kostbare zaak. Het vernieuwen van grasland kost inclusief bewerkingskosten ongeveer 800 euro per hectare. Doorzaaien kost zo’n 150 euro per hectare.

Je kunt hiertoe besluiten als er kale natte plekken in het grasland zijn of als er te veel onkruid of onkruidgrassen in groeien, wat de productie, voedingswaarde en smakelijkheid van het ruwvoer niet ten goede komt. Dit kunnen ook symptomen zijn van een bodem die niet optimaal is door bijvoorbeeld verdichting. Kijk hier of het zinvol is om grasland te vernieuwen. Blijvend grasland is het beste voor de bodem. Niet scheuren en niet ploegen levert de voorwaarde voor een goede bodem en is bovendien een forse besparing in tijd en geld. Blijvend grasland betekent ook een blijvende toevoer van organische stof. Dat is belangrijk voor een actief bodemleven en blijvende nalevering van nutriënten.

Grasklaver groeit goed na een stikstofarme stoppel van drie jaar bouwland. Klaver in het mengsel herstelt het bodemleven snel naar het bouwland. Het inzaaien van grasklaver biedt bovendien het voordeel dat het grasland minder bemest hoeft te worden. Het bouwlandgewas profiteert na drie jaar grasklaver bovendien weer van de opgebouwde bodemkwaliteit door grasklaver.

Uit onderzoek blijkt dat op melkveebedrijven op minerale gronden, het landgebruik van 60 procent blijvend grasland in combinatie met 20 procent grasklaver afgewisseld met 20 procent mais de beste combinatie is voor optimale bodemkwaliteit. Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut heeft berekend dat voor een gangbaar bedrijf van 45 hectare op zandgrond, de afwisseling 60-20-20 netto 7000 euro per jaar oplevert. “Met dit landgebruik blijft het organische stofgehalte op peil, is er minder kunstmest en soja nodig en is er minder uitspoeling van nitraat naar het oppervlaktewater. En bovendien is het watervasthoudend vermogen van de bodem groter en neemt de biodiversiteit toe. Er zijn alleen maar winnaars.” Lees hier een interview in vakblad Veeteelt met onderzoekers, adviseurs en veehouders over vruchtwisseling en de optimale verdeling van grasland en bouwland op melkveebedrijven.